Uwielbiam otaczać się i słuchać ludzi mądrzejszych od siebie. Bezrefleksyjne przemierzanie internetów może jednak po chwili przytłoczyć ogromem bzdurnych, bezwartościowych treści. Nienaukowo zakładam, że takich jest po prostu zdecydowanie więcej od miejsc i materiałów wartych uwagi. Kluczem do niemarnowania drogocennego czasu jest więc skuteczne filtrowanie potoku informacji. Dziś w tym w wywodzie chciałbym Wasze internetowe busole nakierować na osobę Rysława. Znacie go lepiej, niż Wam się wydaje, ale być może nie ze wszystkich stron!


Ryszard "Rysław" Chojnowski jest z wykształcenia anglistą, zawodowo zaś zajmuje się lokalizacją gier wideo. Lokalizacja - słowo-klucz. Żadne tam tłumaczenie! Fach ten jest czymś dużo, dużo szerszym niźli samo tłumaczenie tekstu. Co ciekawe, efekty pracy Rysława i jego ekipy z wrocławskiego Albion Localisations potrafią często wzbudzać ogromne emocje, także na łamach serwisu, na którym teraz jesteście. To właśnie Rysław jest odpowiedzialny za niemal wszystkie polskie wersje językowe gier Blizzard Entertainment, w tym okrzyknięte mianem kultowych polonizacje Diablo II i Warcrafta III, a także najnowszych tytułów, jak Diablo III i (tak, tak!) Hearthstone: Heroes of Warcraft. Rysławowi i jego ekipie zawdzięczacie cudowne polskie brzmienie kart Hearthstone'a (jak i przezabawnych opisów z klasera), mięsnego jeża z Diablo III czy splatającego sekwencje zergowej polszczyzny Abatura z Heart of the Swarm.


Szczęśliwie, Ryszard w ostatnich latach nie ogranicza się jedynie do obwarowanego klauzulami NDA polonizowania gier w kazamatach Albionu, ale dzieli się też swoją ogromną wiedzą oraz pasją do gier zupełnie wszem i wobec w internecie. Wszystko zaczęło się od wywołanej latem 2011 przez Krzysztofa Gonciarza dyskusji na temat powszechnej wśród polskich graczy złej wymowy wielu tytułów gier. Temat szybko podchwycił Rysław, bo w końcu to poletko, w którym zdecydowanie może być ekspertem i autorytetem. To właśnie seria filmików "Angielski dla graczy", którą Ryszard reaktywował kilka miesięcy temu, jest jedną z tych wartościowych perełek polskiego internetu, którą z całego serca pragnę Wam polecić.

Rysław daje się poznać nie tylko jako znawca filologii angielskiej i gość z godnym pozazdroszczenia akcentem, ale także rasowy geek i osoba pełna autentycznej pasji do gier w formach wszelakich czy komiksów. Założę się, że niejedno z Was chciałoby mieć taką "jaskinię" - ja bym stamtąd nie wychodził!


Oprócz głównego "dania" Rysławowego kanału YouTube, do którego subskrypcji zachęcam, czyli "Angielskiego dla graczy", Ryszard kręci także prezentacje gier planszowych czy organizuje konkursy dla fanów komiksów z prawdziwymi rarytasami do wygrania.

Zróbcie przysługę światu i docencie pasję oraz zaangażowanie świetnego człowieka, który dał nam i wciąż daje najlepsze momenty w polskich wersjach językowych gier, a do tego w wolnym czasie zaraża swoją wiedzą jak i geekerstwem. Rysława możecie śledzić na twitterze, facebooku oraz subskrybować na YouTube. Szczęśliwie się też składa, że dziś o 19:00 w internetowym radiu Rockserwis.fm Rysław debiutuje ze swoją autorską audycją o grach - Grysław. Radyjko możecie odpalić poniżej, do czego gorąco Was zachęcam.

Klasyczny World of Warcraft rozpoczynał się ikonicznym intro, przed którym pojawiała się animacja z logo Blizzarda, a w niej napis "Ten years of Warcraft" (dziesięć lat Warcrafta). My w tym roku obchodziliśmy nieco inną rocznicę - dziesięć lat bez gry z uniwersum Warcrafta wydanej w języku polskim. Ostatnim zlokalizowanym na polski tytułem należącym do świata high fantasy Zamieci był Warcraft III: The Frozen Throne, który swoją premierę miał 4 lipca 2003 roku.

Od tamtej pory najpopularniejsza marka studia Blizzard Entertainment rozrosła się jednak kolosalnie, rzecz jasna za sprawą World of Warcraft i czterech doń dodatków. Skala konfliktu, opowiadanych w grze historii, ilości wątków i bohaterów oraz całej mitologii jest dziś nieporównywalnie większa, niż dziesięć lat temu. Niestety, po niezwykle udanej i zaliczanej dziś do grona kultowych polonizacji Warcrafta III nie dane nam było obcować z duchową i fabularną kontynuacją serii w wydaniu MMORPG w ojczystym języku. Spędziliśmy całą dekadę powoli zapominając, jak wyglądał i brzmiał Warcraft po polsku. Z braku innego wyboru przyzwyczailiśmy się do oryginału w języku angielskim, który teraz sporej grupie graczy wydaje się nietykalną świętością.

Idzie jednak nowe. Niepozorne, proste, choć podobno "szalenie wciągające". Hearthstone: Heroes of Warcraft zakończy w tym roku długie oczekiwanie fanów znad Wisły i przywróci "polskość" growemu Warcraftowi, choć tylko w małym stopniu. Oczywiście przy założeniu, że faktycznie zostanie zlokalizowany, ale właściwie już nie ma prawa, by było inaczej.


Pomimo że Hearthstone jest grą niedużą, pozbawioną fabuły - ni mniej ni więcej komputerową karcianką - to garściami czerpie z Warcraftowego świata wykreowanego w dużym stopniu przez World of Warcraft. Dostępni bohaterowie są reprezentantami 9 podstawowych klas znanych z MMO Blizzarda i korzystają z dokładnie tych samych umiejętności oraz talentów. Stronnicy to zazwyczaj znani z sieciowej wersji Azeroth NPC, czasem mniej lub bardziej kluczowe postaci, a często po prostu przedstawiciele kojarzonych z WoW-a frakcji lub ras. Wszystko to zostanie (zostało?) przełożone na język polski, w dużej mierze po raz pierwszy.


Nie zapominajmy też o książkach. Fabryka Słów jest od jakiegoś czasu oficjalnym polskim partnerem wydawniczym Blizzarda i dzięki niej na księgarniane półki, także po wielu latach absencji, powróciły powieści z uniwersum Warcrafta. One również stanowią dobre źródło wiedzy o tym, jak dziś wygląda Warcraft po polsku.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że od czasów ostatniego RTS-a w tym uniwersum Blizzard nieco zmienił kilka zasad lokalizacji swoich gier. W Warcrafcie III większość nazwisk i przydomków, a także specyficznych nazw krain nie była tłumaczona, dlatego w polskiej wersji mieliśmy Ashenvale czy Groma Hellscreama. Począwszy od World of Warcraft Blizzard zdecydował się na tłumaczenie całościowe - absolutnie nic nie zostaje po angielsku. Dlatego, przykładowo Lady Sylvanas Windrunner w niemieckiej wersji to Fürstin Sylvanas Windläufer, a w portugalskiej Grande Dama Sylvana Correventos. Przy okazji premiery włoskiej lokalizacji WoW-a Blizzard poruszył tę kwestię:


Książki od Fabryki Słów (choć z małymi sztuczkami) oraz Hearthstone trzymają się tych nowych reguł. Na polski przekładane jest wszystko, także to, co niegdyś w Warcrafcie III występowało w oryginale.

W ramach drobnego przypomnienia, doinformowania, może oswojenia, a na pewno lekkiego zszokowania przynajmniej części z was postanowiliśmy wypisać wszystkie aktualne, znane dziś polskie wersje nazw własnych, lokacji, czarów, umiejętności i postaci wraz z ich oryginalnymi odpowiednikami. Tłumaczenia te pochodzą przede wszystkim z polskich napisów pod Hearthstone'owymi filmikami z cyklu Fireside Duels (przyjacielskie pojedynki) oraz artykułów z oficjalnej strony gry na Battle.net, w mniejszym stopniu także z książek. Zakładamy, że dla polskiej wersji Hearthstone'a oraz przekładów Fabryki Słów istnieje wspólny glosariusz (być może tak nie jest, gdyż występują pewne nieścisłości, ale sporo też się pokrywa).

Pamiętajcie, że żadne z poniższych tłumaczeń nie musi być ostateczne i odzwierciedlać faktycznej lokalizacji Hearthstone: Heroes of Warcraft. Nie zapominajcie również, że polska wersja Hearthstone'a to wciąż tylko (mocno uzasadnione) przypuszczenia.


Powyższe zestawienie nie uwzględnia przekładu Warcrafta III ani żadnego z polskich wydań książek od wydawnictwa ISA. Ponieważ Hearthstone i powieści nakładem Fabryki Słów to niejako nowy początek, z trochę innymi regułami, zawarliśmy tu wyłącznie te najnowsze zwroty. Trzeba mieć na uwadze, iż glosariusz stale ewoluuje i w żadnej mierze powyższe formy nie są pewnikami. Przykładowo, Outland w Wichrach Wojny nazywany był "Zewnętrzem", w Cieniach Hordy to już "Rubieża" - zmiana znaczna, na lepsze zresztą. I nie jedyna - następowały one też w tłumaczeniach przydomków/nazwisk u braci Stormrage - ostatnia wersja (z najnowszego przyjacielskiego pojedynku) to Burzosrogi.

Warto także odnotować to, jak przekładane są imiona i nazwiska bohaterów w ogóle. Można powiedzieć, że w nowej wersji brzmią "swojsko" - pozbyto się angielskiej pisowni i głoski takie jak "sh" zastąpiono naszym "sz", bezdźwięczne końcówki zaś całkiem usunięto - jak u Kairna czy Sylwany. Tego typu zabieg, wraz z szeregiem gwarowych wtrąceń oraz mnóstwem lokalnych nawiązań i smaczków zastosowano już w przypadku lokalizacji Diablo III - bo to właśnie lokalizacja, a nie tłumaczenie. Efekt był kapitalny.

Beta Hearthstone'a rozpocząć się może już tak naprawdę w każdej chwili. Jeśli testowy klient gry będzie dostępny także po polsku (co jest prawdopodobne, biorąc pod uwagę wycieki publikowane przez HearthPwn.com), to wtedy nie tylko zobaczymy, ale przede wszystkim usłyszymy aktualne podejście do polskiego Warcrafta.

Na koniec, coby podsumować humorystycznie powyższy tekst i ubiec wasze niechybnie złośliwe komentarze, Lady Caritas von Banhammer przygotowała poniższy dialog. Z przymrużeniem oka o tym, jakby to było na rajdach, gdybyśmy w polską wersję WoW-a grali:

Piątek, godzina 20:00. Jak co tydzień, radosna międzyserwerowo – frakcyjna grupa wybrała się na rajd.

Caritas: Super, jesteśmy w komplecie? To lecimy.
Ok, to po kolei. Lilija, jesteś głównym tankiem. Rzucasz Prowokację, a potem... potem to druidem jesteś, czyli Zamaszysty Cios, Zamaszysty Cios, Zamaszysty Cios i masz przerwę na kawę, nie?

Lilija: Nie no, mogę też od czasu do czasu rzucić Uzdrawiający Dotyk albo Ugryźć, hihi.

Caritas: Szkoda, że nie mamy druida Balansującego, mielibyśmy Spadające Gwiazdy na dodatkowe potworki. Ooo, dodatkowe potworki, byłabym zapomniała: Fobos, Shirai, Przekierowanie Zagrożenia i Pozorowana Śmierć proszę, jesli potworki zaczna szaleć po całej instancji, dobrze?

Shirai: Się wie.

Caritas: Dzięki.
Dobrze, to chyba wszystko gotowe, jeszcze tylko Błogosławieństwo Mądrości proszę. Ludku! O, dziękuję. No to co, Ciągniemy.

Mija kilka dłuższych chwil, walka wre.

Caritas: Super, Zew Krwi poproszę. Kumbol, co z twoją maną?

Lilija: Unerwić cię?

Kumbol: Nie, mam Kamyki Many.

Caritas: W porządku. Dobrze, przesuńcie proszę szefa trochę w prawo, stoimy w ogniu. Ludku, Połóż się na Rękach na Mikbura poproszę, dzięki. I Ochronna Rękę na Kumbola. Kumbolu drogi, stoisz w ogniu, tobie niepotrzebny Szał.

Kumbol: To nie ja tylko moje Lustrzane Odbicie.

Caritas: Ach, ok. Skupmy się, to nie jest byle Golem Zbożowy, jakiś Król Grzmotów, tylko Wyżer! Tu trzeba uwazać! Dobrze, Kumbol, Polimorfię proszę na dodatkowego. Wypaczamy Czas, proszę Państwa, wykorzystajcie swoje czasy odnowienia. Niech ktoś Sprowokuje tego kobolda geomantę, przecież atakuje Ludka.

Kumbol: Super, moje Tajemne Pociski zeszły z odnawiania akurat na Wypaczenie Czasu!

Caritas: Ventasie, Ogień Wróżek na tym dużym potworze, proszę. O, super. I jeszcze Strzęp i Magiel, ekstra, padł. Aventura, Agonia i Korupcja ci zeszły z szefa.

Aventura: Och, już, tylko rzucę Niestabilne Cierpienie.

Fobos: Używam Popłochu!

Caritas: A wyłączyłeś Prowokację?

Fobos: No oczywiście!

Caritas: 30% punktów życia, skupmy się, bo zaraz szef się Rozwścieczy. Boska Tarcza! Niech mnie ktoś unerwi? Dzięki. Gromadzimy się w jednym miejscu, tak, 20%. Skok Wiary skoro ktoś nie zrozumiał, że się gromadzimy. Mikbur, Uderzenie Tarczą, super. 10%.

Pokuta!
Dewastacja!
Piorun na dodatkowych potworkach!
Duchowa Skorupa i Modlitwa Uleczenia użyte! Słowo Mocy: Tarcza!

Ufff, udało się. Piękna robota, proszę Państwa. Wyżer padł!

Shirai: Widzieliście jak użyłem Odłączenia, kiedy wpadły na mnie potworki? Pro!

Caritas: Owszem, owszem. Ok, to co, na dziś koniec, spotykamy się za tydzień? Kumbolu, portal do Doliny Wiecznych Kwiatów poprosimy.